Tekkoo en Dockwize werken samen aan het versnellen van de energietransitie

“Bij Dockwize, een ondernemershub in Vlissingen, ben ik verantwoordelijk voor al onze ondernemersprogramma’s”, vertelt Pascal Kartan, manager ondernemersprogramma’s bij Dockwize. “Samen met Tekkoo hebben we verschillende initiatieven opgezet. We vinden het allebei belangrijk om niet alleen goede ideeën te ontwikkelen, maar die ook om te zetten in praktische toepassingen.”

Alwin Veldboom, innovatiemanager bij Tekkoo, vult aan: “Vijf jaar geleden zijn we begonnen met gezamenlijk optrekken bij het uitzetten van challenges in Zeeland op het gebied van de energietransitie. Daarmee willen we ondernemerschap stimuleren.”

“Zo hebben we een challenge gehad over ruimtelijke inpassing van oplossingen in de energietransitie, zoals zonnepanelen met behoud van het kenmerkende Zeeuwse landschap. Hoe kunnen we netcongestie oplossen met oog voor regionale waarden en natuur?”

Kartan: “Begin dit jaar was Dockwize partner van de Synergie Hackathon bij de Green Village. De slogan was ‘freeing local energy’: hoe creëren we een energiesysteem waarin uitwisseling op elk moment tussen iedereen mogelijk is?”

“Dan gaat het niet alleen over het opwekken van energie, maar vooral ook over het delen van energie op lokale schaal. Nu is alles centraal geregeld, waardoor het moeilijk is om lokaal energie uit te wisselen. Hoe maken we dat makkelijker en hoe scheppen we ruimte voor innovatie en ondernemerschap?”

Focus op transities

Bij Tekkoo, dat gericht is op innovatie en de uitvoering daarvan bij bedrijven, is veel ervaring met het versterken en versnellen van duurzame innovaties.

Het bureau helpt onder meer start- en scale-ups met het omzetten van ideeën in business, maar investeert ook zelf in startups vanuit een fonds, werkt aan innovatieprojecten bij grote bedrijven en heeft met het circulaire biotechnologiebedrijf Peel Pioneers – dat sinaasappelschillen hergebruikt – een eigen circulaire onderneming opgezet.

“De energietransitie is ook een transitie van denken.”

Dockwize heeft als ondernemershub een andere insteek, al zijn er overeenkomsten. Dockwize vervult een belangrijke rol voor ondernemers in Zeeland, met een focus op transities in voedsel, energie en water. Door middel van programma’s, challenges, huisvesting, een testlab en een uitgebreid netwerk van partners ondersteunt en stimuleert Dockwize innovatieve oplossingen op het gebied van duurzame energie.

Genoeg redenen om samen te werken. En genoeg problemen om op te lossen. Neem netcongestie: een term waarbij mensen vooral zullen denken aan een overbelast energienetwerk. Zonnepanelen van bedrijven en particulieren leveren op piekmomenten zoveel energie dat er filevorming ontstaat op het elektriciteitsnet. Dat heeft als gevolg dat nieuwe bedrijven niet kunnen worden aangesloten op het elektriciteitsnetwerk, met alle economische gevolgen van dien.

Het vraagstuk is ingewikkeld, leggen Kartan en Veldboom uit. Kartan: “Bij congestie kunnen we overcongestie hebben, maar er kan ook sprake zijn van ondercongestie. We praten dus eigenlijk over een onbalans van het net. Soms is er een teveel aan energielevering, maar soms hebben we ook ondercapaciteit. Dan is de vraag: hoe stem je het aanbod en de vraag beter op elkaar af? We hebben samen een challenge georganiseerd om bedrijven tot innovatieve oplossingen te laten komen.”

Het gaat daarbij niet alleen om technische innovatie, vult Veldboom aan. “Met alleen een goed idee kom je er niet. Zo is het door regelgeving op dit moment nog heel lastig om op lokaal niveau energie te delen. Bijvoorbeeld binnen een bedrijventerrein, waarbij energieoverschotten onderling uitgewisseld zouden kunnen worden. Dat kan een oplossing zijn, maar op het energienet is alles nu nog centraal geregeld.”

“Het gaat dus vaak ook over de vraag wat voor veranderingen er nodig zijn binnen organisaties, welke mentaliteitsshift er moet plaatsvinden om op een andere manier te gaan werken. De energietransitie is ook een transitie van denken. Je ziet wel dat er successen worden geboekt. Een goed voorbeeld is Energiehub Kempisch Bedrijvenpark, waarbij Enexis betrokken is.”

Batterij in de huiskamer

Wat Tekkoo en Dockwize bindt, is de concrete aanpak. Veldboom en Kartan zijn het erover eens dat er nog steeds te veel wordt gepraat over de energietransitie, zonder duidelijk resultaat. En dat er te veel wordt gekeken naar nieuwe technische oplossingen, terwijl er een veel grotere omslag nodig is. Tot nu toe sneuvelen veel mooie ideeën in de beginfase.

Kartan: “Als ondernemershub helpen wij startups bij het vinden van de juiste partners en het nemen van de eerste hobbels. Daarbij is het een voordeel dat we regionaal werken en een groot netwerk hebben van bedrijven en publieke instellingen. Zo kunnen we sneller ideeën laten doorontwikkelen. Je moet niet alleen een oplossing bieden, je moet ook de bedrijven of particulieren vinden die een probleem hebben. En die dat probleem onder ogen zien en willen aanpakken. Een probleemeigenaar dus.”

“Het hoeft niet heel ingewikkeld te zijn. We hebben nu bijvoorbeeld een startup die een kleine batterij voor energieopslag heeft ontwikkeld – niet zo’n enorm ding, maar eentje die je gewoon in je huiskamer kan zetten. Die hebben we gekoppeld aan een woningstichting, die de mogelijkheid biedt om de batterij neer te zetten en uit te proberen. Dat soort vervolgacties heb je nodig, dat iemand zegt: kom het maar plaatsen bij ons.”

Bewustwording en samenwerking

Zo concreet kan het dus zijn. Tegelijk moet ook worden nagedacht over het systeem, vinden Kartan en Veldboom. En over bewustwording en goede businesscases – lokaal en regionaal. Veldboom: “Een omwenteling vergt zoveel meer dan een technologische blik. Je moet je ook afvragen: wat doet dit met de regio, wat doet dit met het landschap, met de ondernemers, met de gemeenschap? Je moet samen in een gebied komen tot een duurzame businesscase.”

“Goede intenties zijn er genoeg, maar je moet ze wel blijven voeden.”

“Dit is niet meer iets wat je in je eentje oplost”, vult Kartan aan. “Je moet samen door zo’n transitie gaan. Je moet kijken naar je buurman die op bepaalde uren te veel energie opwekt, en samen beslissen of jij daarin kan delen – al dit soort kleine samenwerkingen kunnen een begin zijn.’ Veldboom: ‘De opgave waar we voor staan, is zo complex en zo urgent dat je elkaar regionaal nodig hebt.”

“Samenwerken klinkt logisch”, zegt Veldboom, “maar het vraagt wel moed. Iedere vorm van innovatie vraagt ook om kwetsbaarheid. Er zit altijd spanning in het proces.”

Tekkoo en Dockwize proberen dat proces te faciliteren door organisaties te leren hoe ze kwetsbaarheid, ondernemerschap en verantwoordelijkheid kunnen combineren om samen binnen de onzekerheden van deze transitie te sturen naar successen.

“Ga in die arena staan”, zegt Veldboom. “Ga de strijd aan binnen je eigen organisatie of met een andere partij binnen je regio. Zodat je wel tot vernieuwing of doorbraken komt. Goede intenties zijn er genoeg, maar je moet die wel blijven voeden. Anders vervliegt het momentum.”

“We zitten al te lang in het stadium dat er iets moet gebeuren. We moeten nu met enorme vaart actie ondernemen. Dat betekent dat je ook moet openstaan voor oplossingen die misschien nog wel toekomstmuziek lijken. En vooral dat je op een verstandige manier risico’s moet durven aangaan. Niets doen of de huidige koers een beetje aanpassen is geen optie, dan lopen we vast. Het is tijd voor actie.”

Bron: Consultancy.nl